به گزارش خبرنگار مهر، پروژه احیا و یا ساماندهی چهارباغ عباسی در شهر تاریخی اصفهان حاشیه‌های زیادی دارد این بار برای روشن شدن فعالیت‌های شهرداری خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی نشستی را با مسئولان مختلف در استان اصفهان داشتند در یکی از این نشست‌ها که مدیران میراث فرهنگی حضور داشتند هر یک نظرات خود را درباره حاشیه‌های چهارباغ اعلام کردند مهمترین صحبت‌ها پیرامون این موضوع بود که خبرنگاران معتقد بودند این پروژه اگر اجرا نمی‌شد بهتر بود حداقل اینکه لایه میانی چهارباغ دست نمی‌خورد و به شکل قبل باقی می‌ماند و تنها بخش‌هایی که ممکن بود آثاری وجود داشته باشد کاوش می‌شد مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان هم اعلام کردند که با روش فعلی شهرداری در چهارباغ موافق هستند اما اگر ببینند که اشتباه است وارد موضوع خواهند شد.
در این نشست خبری که جمعی از مدیران میراث فرهنگی استان اصفهان حضور داشتند، فریدون اللهیاری مدیرکل میراث فرهنگی استان گفت: بحث پیاده راه سازی چهارباغ مدتهای زیادی بین میراث فرهنگی و شهرداری مطرح بود تا اینکه عملی شد. در واقع این مباحث پیرامون احیای چهارباغ بود یکی از موضوعات این بوده که کدام یک از چهارباغ صفوی، پهلوی و یا قاجاری احیا شود چون در مدت زیادی تغییرات متفاوتی کرده است با وجود این اختلاف نظرها نتیجه بر ساماندهی چهارباغ شد.
وی گفت: در مرحله اول این کار تبدیل سواره رو به پیاده رو بود که در شورای فنی تصویب شد و پیش رفت. در حین اجرای طرح طبیعی است که افکار عمومی نظرات مختلفی داشته باشند. به همین دلیل شورای فنی سازمان میراث فرهنگی وارد شد و دراواخر سال گذشته طرح عملیاتی چهارباغ را از دروازه دولت تا آمادگاه تصویب و اعلام کرد که از آنجا تا سی و سه پل نیازمند مطالعات بیشتر است. ما از شهرداری درخواست جزئیات طرح را کردیم چون می‌خواستیم که حتی روی مبلمان و محور میانی و کاربری‌های بعد هم نظارت کنیم. درخواست جزئیات هم تصویب شد.
اللهیاری بیان کرد: در این طرح برخی مطالعات و کاوش‌های باستانی در محور میانی داشتیم که البته بخشی از آن قبل از موضوع پیاده راه سازی انجام شده بود. آن هم در زمانی که مترو مطرح بود و منجر به کشف پایه‌های کاخ جهان نما شد. بخشی از مطالعات هم در طرح ساماندهی انجام شد. با مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناهای تاریخی و رئیس پژوهشکده باستان شناسی جلسه‌ای داشتیم و به این تصمیم ویژه رسیدیم که از تجربه مترو کمک بگیریم و شورای راهبردی تشکیل دهیم تا اگر در حین اجرای طرح اتفاق جدید و یا پیشنهاد جدیدی رخ داد بتوانیم وارد موضوع شویم.
وی افزود: مطالبات ما در چهارباغ می‌تواند از صفر تا صد باشد می‌توان گفت کف خواسته ما این باشد که روی چهارباغ آسفالت کار شود و یا اگر بتن بوده آن را برداریم و بتن بهتری بگذاریم. مداخله‌ای هم انجام نشود. یا اینکه اسفالتی برداشته و سنگی گذاشته شود. یا اینکه بخواهیم مداخله‌ای در لایه‌های تاریخی انجام نشود یا بگوییم اگر انجام دادید گمانه زنی هم کنید تا بدانیم وضعیت در چهارباغ به چه صورت است. این را می‌دانید که اگر مداخله‌ای در آثار باشد جرم است.
اللهیاری در پاسخ به این سوال که «آیا وقتی پروژه چهارباغ شروع شد، مجوزهای لازم را از پژوهشکده باستان شناسی و سازمان میراث فرهنگی داشت؟» گفت: بله این پروژه با مجوز میراث شروع شد. پژوهشکده هم مجوز باستان شناسی و کاوش را داد.
یکی از خبرنگاران گفت که آقای علیان مسئول اداره باستان شناسی اصفهان زمانی که من گزارشی از کشفیات چهارباغ را منتشر کردم گفت که اینجا کانالی در دوره پهلوی بوده و چیز خاصی نیست و نمی‌توانم قدمت آجرهای پیدا شده را نیز تعیین کنم. در پاسخ به این موضوع علمدار علیان توضیح داد: زمانی بحث باستان شناسی در چهارباغ مطرح شد که در شورای فنی به این نتیجه رسیدند که باید کاوش انجام شود. از نظر باستان شناسی وقتی منطقه‌ای باستانی می‌شود باید تداوم لایه‌ها را در کل بنا داشته باشیم. مطالعات باستان شناسی دروازه دولت انجام شد از سال‌ها قبل نیز چهار فصل کاوش شد و ما را به این نتیجه رساند که چهارباغ بارها دستکاری شده بود. زمانی که طرح ساماندهی به شورای فنی رفت، موضوع کاوش مطرح نبود. چون در طرح شهرداری دخل و تصرفی در لایه‌های تاریخی دیده نشده بود و قرار نیست که لایه‌های تاریخی را برداریم.
وی تصریح کرد: از آنجا که حوض‌های تاریخی در حفاری‌ها شناسایی نشده بودند قرار شد تعدادی گمانه بزنیم و وضعیت آنها را مشخص کنیم تا با طرح شهرداری منطبق شود شهرداری از پژوهشکده باستان شناسی مجوز گرفته بود تا دقیقاً محل حوض‌ها کاوش شود که البته نتیجه‌ای نداشت. بنابراین گمانه‌ها را پوشاندیم و موضوع مخدومه شد. بعد از آن شهرداری کف سازی های اطراف یعنی سواره رو را انجام داد و خواست تا آسفالت و بتن‌های وسط را جمع کند شورای فنی هم مجوز داد.
علیان گفت: در حفاری‌های انجام شده در چهارباغ ما به سه دوره کف سازی در زمان صفوی اول و دوم و قاجار رسیدیم که لوله آب بزرگی از آنها در دوره پهلوی گذشته بود. در محور وسط حدود ۵ متر کف سازی شده بود که دو و نیم متر آن را لوله از بین برده بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بخشی که شهرداری بتن ریزی کرده حفاری شده یا خیر گفت: دو نفر در دو فصل کاوش کرده اند و آثاری از آجر فرش مخدوش وجود داشت اما تخریب نشده است آجرفرش ها حفظ شده اند ۵ سانت ماسه ریختیم دو لایه پلاستیک و روی آن ۵ سانت بتن. چون سنگ‌هایی که شهرداری می‌خواست اجرا کند وزن زیادی داشتند.
ناصر طاهری معاون میراث فرهنگی استان اصفهان هم در ادامه این موضوع گفت که اصل برگشت پذیری برای آن رعایت شده است. ما در کاوش‌ها نمی‌خواستیم به کف برسیم بلکه می‌خواستیم بدانیم زیر این لایه‌ها چه چیزی هست. آیا مشاهداتی که سفرنامه نویسان داشته اند را می‌توانیم پیدا کنیم یا نه.
لایه‌ها محفوظ هست. اگر ماسه‌ای ریخته شده هر زمان بخواهیم می‌توانیم برداریم و بررسی کنیم پس شهرداری آسیبی به لایه‌ها نزده است. بتنی هم که ریخته شده قابل برگشت است. چهارباغ یک پروژه شهری است اما مبتنی بر مطالعات باستان شناسی. در اینجا هیچ اثر تاریخی مخدوش نشده است. ما کار شهرداری را از جهان نما تا آمادگاه با این شیوه قبول داریم اما اگر بتن گسترده‌تری اجرا شود خیر. اگر برسیم به این موضوع که اشتباه کرده ایم آنها را برمی داریم.
در همین حین، حسینی نیا معاون شهرسازی شهرداری اصفهان گفت: در بودجه سال ۹۷ و ۹۸ برای این پروژه ۱۶ میلیارد تومان در نظر گرفته شد که ۸ میلیارد تومان آن تا کنون هزینه شده است.
پس از این بحث‌ها بود که خبرنگاران گفتند آنچه که در این پروژه قابل لمس است اینکه پولی در این زمینه هزینه شده که اسراف بود چون این پروژه از اساس می‌توانست اجرا نشود و یا به شکل بهتری ساماندهی می‌شد. چون پیش از این پروژه‌های پیاده راه سازی شهرداری‌ها در جایی مانند میدان امام حسین و یا شهدا و یا سی تیر در تهران هم شکست خورده بود. پس از آن حسینی نیا گفت: ما در شهرداری معتقدیم که فای شهری باید خلاق، اثرگذار و … باشد. این حرف غیرکارشناسی است اگر می‌گوئید که اسراف بوده. من هم دغدغه میراث فرهنگی شهرم را دارم اگر به محور میانی دست نزنیم پس پویایی شهر چه می‌شود.
نظر شما